„Zawsze jest czas, żeby wziąć życie we własne ręce…” – rozmowa z diabetologiem, lek. med. Zofią Nakonieczną-Nitką

Tak… i warto zaznaczyć, że jest to pierwsza choroba niezakaźna, która została uznana przez ONZ  za pandemie. Oznacza to, że  jej rozprzestrzenienie się na świecie jest  faktycznie ogromne… a Polska niestety przoduje pod tym względem w Europie. Dlatego edukacja jest tutaj bardzo ważna. Dawniej, cukrzycę typu drugiego diagnozowano głównie w trakcie przypadkowych badań u ludzi po sześćdziesiątym roku życia – natomiast w tej chwili, coraz częściej niestety dotyczy ona także osób młodych. Z czego to wynika? Czynników ryzyka jest wiele, wśród nich najważniejszy: otyłość – chętnie korzystamy ze wszystkich możliwych udogodnień: winda, samochód… wszystko można zamówić pod drzwi – nawet podstawowe zakupy spożywcze, więc aktywność fizyczna odgrywa coraz mniejszą rolę w  naszym życiu. Pracujemy bardzo dużo – na ogół jest to praca siedząca – a później, gdy taki człowiek przychodzi do domu, to jest tak zmęczony, że tylko myśli o spożyciu posiłku i odpoczynku… a na pewno nie o tym, żeby się poruszać.

Redukcja zbędnych kilogramów – zwłaszcza brzusznej tkanki tłuszczowej – przynosi wymierne korzyści: zmniejsza problemy ze zdrowiem i ryzyko wystąpienia cukrzycy, a także wielu innych chorób.

Czyli cukrzyca jest ceną, którą płacimy za nasz styl życia… a zwłaszcza za udogodnienia, z których możemy korzystać?

Za osiągnięcia techniczne, które mają ułatwić nam życie… a w pewnym sensie właśnie zabierają nam konieczność wykonania jakiegoś wysiłku fizycznego.

Do tego dochodzi sposób odżywiania się – jemy najczęściej gotowe, przetworzone posiłki: wysokokaloryczne, niezdrowe potrawy – dzięki którym szybko osiągamy uczucie sytości. Posiłki są najczęściej nieregularne i w pośpiechu – bo nigdy nie mamy na nie czasu… a to, w połączeniu z brakiem ruchu – prowadzi do otyłości i rozwoju cukrzycy.

Dlatego tutaj najważniejsza jest edukacja: Na co zwrócić uwagę? Jaki tryb życia prowadzić? Jak ma wyglądać żywienie? Teraz w diecie stawia się przede wszystkim na dużą ilość warzyw – szczególnie surowych, a także na zmniejszenie ilości potraw wysokokalorycznych oraz tłuszczów pochodzenia zwierzęcego. Ważne jest to, żeby jeść regularnie: o stałych porach, najlepiej pięć posiłków dziennie, w małych porcjach. Trzeba jednak pamiętać przede wszystkim o dodatkowej aktywności fizycznej, która powinna iść w parze ze zdrową, zbilansowaną dietą.

Skoro na cukrzycę typu drugiego pracujemy przez całe życie… Czy seniorzy mogą jeszcze na to swoje życie wpłynąć tak, żeby uchronić się przed chorobą?

Oczywiście…  Na zmianę stylu życia nigdy nie jest za późno. Chociaż nie możemy tutaj mówić o uniknięciu zachorowania, jeśli już do niego doszło. Natomiast możemy spowolnić rozwój choroby oraz nie dopuścić do powstania powikłań, jakie niesie ta choroba. Trzeba przede wszystkim pamiętać o regularnych badaniach poziomu cukru. Cukrzycę często poprzedza stan przedcukrzycowy. To sygnał alarmowy, że poziom cukru został przekroczony i kluczowy moment na to, żeby wprowadzić radykalne modyfikacje: zdrowe odżywianie, ruch oraz zrezygnować z używek, takich jak: palenie tytoniu, alkohol. Stan przedcukrzycowy można spowolnić, a nawet zahamować – przez wprowadzenie zmian w swoim życiu… i uchronić się przed rozwojem choroby – gdy jesteśmy o krok przed nią. Jednak o jego istnieniu możemy dowiedzieć się tylko, dzięki badaniom i objawom jakie mogą wystąpić. Na szczęście, świadomość społeczeństwa jest coraz większa… Zdarza się, że w ciągu jednego dnia – odwiedzi mnie pięciu pacjentów ze stanem przedcukrzycowym. To z jednej strony pokazuje, że cukrzyca jest coraz większym zagrożeniem… a z drugiej: że coraz więcej osób zdaje sobie z tego sprawę, chce się diagnozować i leczyć.

To kiedy cukrzyca daje nam sygnały?

Objawy choroby są często niestety nieoczywiste, ale łatwo zauważalne i powinny zwracać naszą uwagę na pojawiający się problem. Na przykład, gdy chce nam się dużo pić – możemy tłumaczyć to sobie suchym powietrzem, bo kaloryfery za mocno grzeją… senność i zmęczenie – za dużo pracy i obowiązków… ale można zwrócić uwagę choćby na wielomocz – nawet wtedy, gdy nie pijemy aż tak dużo… czy pojawienie się ropnych zmian skórnych. Te objawy powinny jasno wskazać nam, że może nie wynikają one z przemęczenia lub czynników zewnętrznych, a z rozwijającej się w naszym organizmie cukrzycy.

A trzeba zareagować wcześniej, bo nieleczona cukrzyca powoduje powikłania…

Musimy sobie zdawać sprawę, że powikłania mogą być bardzo poważne, ponieważ w konsekwencji trwającej cukrzycy może dochodzić do zmian naczyniowych – które w dalszym przebiegu mogą prowadzić do zawału serca czy udaru mózgu… Inne problemy, które do tego dochodzą to: zaburzenia wzroku, zaburzenia neurologiczne, zmiany w nerkach – a nawet ich schyłkowa niewydolność, co wiąże się z koniecznością dializowania. Przede wszystkim w wyniku nieleczonej cukrzycy – skraca się nam życie oraz znacznie pogarsza jego jakość.

Ale jeżeli ktoś jednak usłyszy diagnozę: cukrzyca… To chyba nie jest wyrok?

Absolutnie, cukrzyca to żaden wyrok… To mobilizacja, żeby zmienić wszystko – a więc wprowadzić leczenie i wspomnianą już: zdrową dietę, aktywność fizyczną, ale też rzucić palenie i zrezygnować z alkoholu… czyli zrobić to, co powinniśmy zrobić dawno. Zawsze jest czas, żeby wziąć życie we własne ręce i to powtarzam swoim pacjentom.